Overheidsinkopers die aan de slag gaan met inkoopdigitalisering, hebben hiervoor hun collega ICT’ers nodig. Door de schaarste op de ICT-arbeidsmarkt als geheel, is er ook bij het Rijk een groot tekort aan ICT-personeel. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Versterking ICT-werkgeverschap Rijk’ door Panteia en Intelligence Group in opdracht van de overheid. Het Rijk moet in een overspannen markt op zoek naar meer ICT’ers. In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken in december een plan gepresenteerd om de aanwas en het behoud van ICT-personeel bij de overheid te verbeteren. Het ICT-werkgeverschap bij het Rijk vraagt een forse impuls, volgens de minister.
Om te kunnen bepalen hoe het Rijk haar ICT-werkgeverschap het best kan verbeteren, heeft de overheid Panteia en Intelligence Group gevraagd een uitgebreide analyse van de arbeidsmarkt voor ICT’ers bij het Rijk uit te voeren.
De belangrijkste algemene bevindingen van de onderzoekers van Panteia/IG zijn:
- Het Rijk opereert in een overspannen vraagmarkt van ICT’ers.
De schaarste naar ICT’ers bij het Rijk is het grootst voor developers, ICT- inkopers, data-analisten en IT security specialisten, maar over praktisch alle ICT-disciplines heen is sprake van een krappe arbeidsmarkt. Deze schaarste beperkt zich niet tot het Rijk, maar speelt ook in de private sector. De onderzoekers stellen vast dat het merendeel van ICT’ers bij het Rijk werkzaam is in functieschalen 9 tot en met 13. - De vraag naar ICT-kennis en kunde bij het Rijk zal toenemen.
ICT-kennis en kunde wordt belangrijker voor bijna alle functies binnen het Rijk. Ook beleidsmedewerkers en leidinggevenden moeten voor het adequaat uitvoeren van hun functie in toenemende mate over een zekere basis ICT-kennis beschikken, omdat de primaire processen van het Rijk steeds informatie-intensiever worden. De vraag naar ICT’ers bij het Rijk is de afgelopen jaren ook toegenomen. De prognose is dat zowel het absolute aantal ICT-ers als hun aandeel in het totale personeelsbestand van het Rijk zal stijgen. - Vergrijzing bij het Rijk vereist additionele inspanningen om de omvang van het eigen ICT-personeelsbestand op peil te houden.
Het Rijk kent in vergelijking met het landelijke beeld een vergrijsde (ICT) populatie. Vooral de verwachte vervangingsvraag van ICT’ers door uittreding zal de komende jaren dus zwaar gaan wegen. Niet alleen de behoefte aan meer instroom van starters en young professionals om de doorstroom aan de onderkant te ondervangen neemt toe. Ook de bemensing van legacy-systemen, veelal belegd bij een oudere populatie ICT’ers met unieke, maar soms ook verouderde ICT-kennis, komt onder druk te staan. - Het Rijk is soms (te) afhankelijk van expertise van externen.
Hoewel externe ICT’ers vaak doelbewust worden ingezet voor specialistische opdrachten, kortlopende projecten of als flexibele schil bij piekbelasting, is gebleken dat rijksonderdelen soms noodgedwongen (langdurig) belangrijke ICT functies bij externen beleggen. Daarmee is de eigen bemensing van ICT’ers in voorkomende gevallen minder groot dan gewenst. - Er is nog (te) weinig aanwas van nieuwe ICT’ers uit het bekostigde hoger onderwijs.
Gelet op de huidige behoefte aan ICT’ers blijft het aanbod van ICT’ers uit bekostigd ICT-onderwijs sterk achter bij de vraag. Dit speelt evenzeer voor het Rijk als voor andere sectoren. Ook is sprake van een verschuiving van de vraag binnen het Rijk van mbo naar nog meer schaarse hbo en wo opgeleide ICT’ers. - De urgentie van de brede HR ICT problematiek wordt nog niet overal in het Rijk gevoeld.
Gedeeltelijk komt dit omdat de tijdshorizon waarmee op bemensing van ICT-personeel wordt gestuurd vaak beperkt is en personele problemen vooralsnog (tijdelijk) kunnen worden opgelost.
Download de Kamerbrief over plan van aanpak ICT-personeel Rijk
Download het volledige onderzoek ‘Versterking ICT-werkgeverschap Rijk’
