De inkooptrends zijn de afgelopen jaren grotendeels gelijk gebleven. De gevolgen van de corona-maatregelen en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne hebben het sociale en economische leven in 2022 gekenmerkt en hebben wel invloed op de belangrijkste inkooptrends voor 2023. Denk daarbij met name aan de trends voortkomen uit disrupties binnen supply chains en het reageren op inflatie.
Hieronder vind je de inkooptrends zoals (inter)nationale procurement leaders, inkoopspecialisten, onderzoeksbureaus en leveranciers van digitale systemen die voor 2023 voorzien.
De belangrijkste inkooptrends zijn gebaseerd op bestudering en/of bespreking van publicaties van leidende, internationale consultants, onderzoekers en inkopers verenigingen, waaronder: Ardent Partners; EY; IBM Global C-suite studies; CIPS; Gartner; leidende leveranciers van inkoopsoftware, cloud technologieën en data-analyse services. Aanvullend hebben gesprekken plaatsgevonden met verantwoordelijken voor Inkoop binnen de rijksoverheid, gemeentes en non-for-profit organisaties.
Triggers die de belangrijkste inkooptrends veroorzaken
Triggers die de inkooptrends al enige decennia bepalen
Inkooptrends hebben betrekking op veranderende prioriteiten en wijze waarop (inkoop)organisaties werken. De afgelopen decennia zijn globalisering en technologische ontwikkelingen de dominante triggers geweest voor inkooptrends. Ofwel: veranderende en nieuwe afzetmarkten, concurrentie en cloud-(based)technologieën zorgden voor belangrijke kansen en bedreigingen. Zo kwamen inkoopdigitalisering (enabler van een hogere mate van efficiency en slagvaardigheid) en activiteiten gericht op het optimaal benutten van de supply chain steeds prominenter op de inkooptrend-lijsten. De veranderende eisen aan de inkoopfunctie leidden tevens tot veranderde profieleisen voor inkoopfunctionarissen. Daarmee “de zoektocht naar talent” een nieuwe trend.
Recente triggers voor inkooptrends
De bovengenoemde triggers hebben de afgelopen jaren geleid tot nieuwe ontwikkelingen. Naast nieuwe technologische mogelijkheden en bedreigingen zien we invloedrijke geopolitieke ontwikkelingen (oorlog, wereldwijde coronamaatregelen) en steeds verdergaande wet- en regelgeving vanuit politieke instituties (milieu en sociale vraagstukken).
Dit heeft voor 2023 niet zozeer geleid tot nieuwe trends. Wel geldt dat sommige trends zich sterker zijn gaan manifesteren dan andere. Zo werden de inkooptrends voor 2022 al gedomineerd door disrupties in supply chains, prijswijzigingen en maatschappelijke en wetgevende aandacht voor sustainability. De oorlog in de Oekraïne en de recente en geplande wet- en regelgeving m.b.t. sustainability hebben bestaande trends soms versterkt. Daarnaast zijn het de technologische ontwikkelingen die de wijze waarop de inkooptrends zich manifesteren kunnen veranderen.
Lees hier de belangrijkste inkooptrends van 2021 voor een vergelijking met 2023.
Belangrijkste inkooptrends voor 2023
1. Verbeteren leveranciersmanagement: Het verbeteren van leveranciersmanagement stond tot 2021 vooral in het teken van het optimaliseren van de leveranciersdatabase, aanpassen van contractvoorwaarden en het verbeteren van de informatie over leveringsketens en contracten. In 2023 richt leveranciersmanagement vooral op het verminderen van leveringsonzekerheden, beheersing van inkoopprijzen en het kunnen opvangen van een eventuele recessie.
2. Het invoeren van risico-management: De recente maatschappelijke en economische ontwikkelingen hebben de resultaten van menig organisatie negatief beïnvloedt. Het invoeren van risico-management is voor veel organisaties dan ook een noodzaak geworden.
3. Grotere impact sustainability wetgeving: Gedurende 2022 zijn zowel nationaal als internationaal diverse wetten en regels aangenomen die de positie van mensen en van het milieu moeten beschermen. Deze wetten en regels dwingen organisaties acties te ondernemen dan wel om via rapportages verantwoording af te leggen. De wet- en regelgeving voorziet in veel gevallen in strafrechtelijke vervolging bij het niet naleven ervan. We zien daarmee een verschuiving van maatschappelijk gewenst naar maatschappelijk vereist gedrag van organisaties.
4. Versneld digitaliseren van inkoopprocessen: Als voorheen wordt het digitaliseren van interne en externe processen (inclusief het integreren ervan) gezien als een noodzakelijke voorwaarde om de effectiviteit en wendbaarheid van inkoopprocessen en de bijdrage aan de organisatiedoelstellingen te realiseren. Organisaties maken daarbij steeds meer gebruik van low/no code oplossingen om bestaande systemen op flexibele wijze naar behoefte functioneel uit te breiden, API/Webservices om integraties van processen en data te realiseren en besluitvormings- en verantwoordingsinformatie te verbeteren.
5. Meer data-gedreven besluitvorming: Toegenomen concurrentie, grote dataverzamelingen en verbeterde analysetechnologieën hebben geleid tot behoefte aan en mogelijkheid tot data-gedreven besluitvorming. 2022 heeft een enorme groei laten zien van het gebruik van Artificial Intelligence en specifieke programmeertalen (Python) bij het oplossen van complexe informatievraagstukken. BI-tools zullen worden aangevuld met direct voor de gebruiker toegankelijke chatbots (opkomst van Large Language Modellen: Google, Amazon, OpenAI) voor een meer flexibele en intelligenter analyse van data.
6. “War on talent” (beperkte beschikbaarheid aan competente inkopers): Het inkoopvak vereist meer dan voorheen competenties op het gebied van relatie-management, probleemoplossend vermogen en procesgericht werken. De behoefte aan inkooptalent met de juiste competenties overtreft internationaal echter het aanbod. Dit terwijl er bij veel organisaties vacatures voor inkoopfuncties niet ingevuld kunnen worden. De strijd om inkooptalent “te strikken” is daarmee nog steeds gaande.
Grotere verantwoordelijkheid inkoopafdelingen vraagt om gerichte investeringen
In het onderzoek “Procurement under Pressure“, uitgevoerd door Procurious en Ivalua onder 170 CPO’s bij grote ondernemingen, geeft 81% van de CPO’s aan onder verhoogde druk te staan om sneller en effectiever te reageren op de situaties als supply chain disrupties, invullen van vacatures, sustainability verwachtingen en wetgeving. Extra middelen om deze uitdagingen beter aan te kunnen gaan zijn slechts beperkt beschikbaar gemaakt. Investeringen in technology zijn bij 24% van de ondervraagden vervroegd beschikbaar gekomen. Bij 21% is een budget voor tijdelijke inhuur van extra inkopers geregeld. In 14% zijn extra budgetten beschikbaar gesteld voor de dekking van diverse kosten.
Het onderzoek concludeert dat, terwijl het succes van ondernemingen in de huidige situatie meer op de schouders van inkoopafdelingen is komen te liggen, lijkt de beschikbaarheid van middelen om deze verantwoordelijkheid te kunnen dragen achter te blijven.
Het bovenstaande onderzoek beschrijft in grote lijnen de bevindingen zoals wij die vanuit inkoopafdelingen binnen verschillende sectoren terug horen. Een belangrijk deel van de trends vragen een verdere professionalisering van de inkoopfunctie. Daarvoor zijn investeringen nodig in mensen, processen en technologieën. We zijn dan ook benieuwd in welke mate de huidige trends leiden tot het verhogen van de inkoopvolwassenheid binnen organisaties.
inmiddels zijn de belangrijkste inkooptrends voor 2024 gepubliceerd. klik hier voor de update.
