SIOO, het kenniscentrum op het gebied van veranderkunde, heeft de algemeen geaccepteerde visie, dat 70% van de verandertrajecten mislukt, onderzocht. SIOO komt tot de conclusie dat die 70% aan revisie toe is. Het kenniscentrum doet een eerste poging om het rendement van verandertrajecten in beeld te brengen. Wat kun je hiervan leren voor jouw e-procurementtraject?
Aanleiding voor het onderzoek door SIOO zijn verschillende ontwikkelingen die sinds de jaren ‘90 hebben plaatsgevonden. Vijf daarvan hebben impact gehad op het succes en falen van veranderingstrajecten en het onderzoek daarnaar:
- Groeiende kennis bij managers: verandermanagement heeft de afgelopen 20 jaar een bredere ingang gevonden in organisaties.
- Nieuwe inzichten over verandermanagement: er is meer nadruk komen te liggen op de leer- en ontwikkelkant van verandermanagement naast de zogenoemde ‘planned change’ op basis van stappenplannen.
- Toenemende veranderdruk: mede door technologische en economische ontwikkelingen is het aantal verandertrajecten en de snelheid waarmee ze elkaar opvolgen, gegroeid.
- Nieuwe organisatievormen: de afgelopen twee decennia zijn organisaties steeds flexibeler geworden.
- Nieuwe inzichten uit onderzoek: sinds 2000 is duidelijker geworden dat meten van succes vraagt om het gebruik van veel en diverse criteria.
Het onderzoek is tussen april en november 2015 uitgevoerd via een enquête onder 151 managers, met name actief in het midden- en hoger management. Zij zijn bevraagd over het succes en falen van een recent veranderproject. Driekwart van de respondenten is werkzaam bij (middel)grote organisaties (tussen 250-500 medewerkers). Het gaat vooral om verandertrajecten die groot tot zeer groot zijn voor de betrokken organisaties (68%).
Hoe succesvol zijn nu verandertrajecten?
SIOO concludeert dat de uitspraak ‘70% mislukt’ geen recht doet aan de diversiteit van veranderprojecten anno 2016. De beste samenvatting is dat ongeveer de helft van de verandertrajecten de doelen behaalt, maar dat dit wel meer tijd en geld kost dan aanvankelijk verwacht.
Vragen naar kwaliteitsverbetering lijken over het algemeen moeilijker te beantwoorden. 61% van de respondenten geeft aan dat de sociale cohesie door het verandertraject is verbeterd.
De uitspraak ‘70% mislukt’ doet dus geen recht aan de diversiteit in de praktijk, maar wat is dan die praktijk? In het onderzoek is de diversiteit in het type verandering vergeleken met het behalen van de oorspronkelijke doelstelling.
| Soort verandering | (Geheel) oneens | Niet eens/ niet oneens | (Geheel) eens |
| Invoeren nieuw IT-systeem | 67% | – | 33% |
| Fusie/overname | 66% | 17% | 17% |
| Cultuurverandering | 33% | 33% | 33% |
| Procesverbetering/lean | 24% | 29% | 47% |
| Invoering nieuwe organisatiestructuur | 44% | 6% | 50% |
| Krimp van de organisatie | 23% | 38% | 38% |
| Opzetten nieuwe activiteit | 12% | – | 88% |
| Samenwerking met andere organisatie | 33% | 17% | 50% |
Uit bovenstaande tabel blijkt dat het behalen van doelstellingen bij het invoeren van IT-systemen, fusies en cultuurveranderingen lastiger lijkt dan andere soorten veranderingen. Op basis hiervan mag geconcludeerd worden dat er verschillende soorten veranderingen zijn waarbij sommige veranderingen succesvoller zijn dan andere. Daarom is het risicovol om een uitspraak te doen over het rendement van veranderingen in het algemeen op basis van het succes van een bepaald soort verandering.
Ook blijkt uit het onderzoek dat organisaties de neiging hebben om in een enkel verandertraject meerdere veranderingen te combineren. In 62% van de onderzochte cases had het verandertraject betrekking op drie of meer verschillende veranderingen. Zo kan een IT-project samengaan met een procesverbetering en cultuurverandering.
Tevens is er een directe relatie tussen het aantal veranderthema’s en het rendement: hoe meer veranderthema’s in een verandertraject worden gecombineerd, hoe lager het rendement.
Investeren in verandervaardigheden loont
Tot slot is onderzocht of een goede veranderaanpak effect heeft op de kans van slagen van een project. Met name die projecten, waarbij een grondige analyse wordt gemaakt wat de organisatie echt nodig heeft, blijken succesvol. Geconcludeerd wordt dat investeren in verandervaardigheden loont.
Conclusie SIOO-onderzoek
Onderzoek wijst uit dat de conclusie dat 70% van verandertrajecten mislukt, geen recht doet aan de hedendaagse praktijk. Er is sprake van een grote spreiding in succes en falen tussen verschillende typen verandertrajecten. Sommige veranderingen falen vaak, maar organisaties blijven ze uitvoeren. Het lerend vermogen van organisaties lijkt op dit punt beperkt. Vanuit het SIOO-onderzoek en onze praktijkervaring is het advies:
- Laat je niet leiden door het doen van een uitspraak over het succesvol realiseren van veranderingen voor jouw soort verandertraject, omdat dit sterk varieert per soort traject;
- Beperk voor zover mogelijk het aantal veranderthema’s in jouw e-procurementtraject om optimaal rendement te behalen;
- Investeren in verandermanagement loont: goed doordachte verandertrajecten leiden duidelijk tot betere resultaten.
Meer weten?
Lees de uitgebreide samenvatting van het gehele onderzoek van SIOO.
