December is de maand van terug- en vooral vooruitkijken. Ik las een interview met een directeur van het The National Institute for Public Procurement (NIPG) in de Verenigde Staten. Daarin geeft hij een aantal belangrijke ontwikkelingen op het gebied van publieke inkoop. Zou het niet goed zijn als de Rijks CPO en de voorzitter van NEVI Publiek dat ook zouden doen? Zo bied je inkopers en inkoopmanagers in de publieke sector een toekomstperspectief. Je houdt ze enthousiast voor hun vak. Ook interesseer je jonge mensen voor een inkoopfunctie in de publieke sector. En… je toont leveranciers dat publieke organisaties interessante klanten zijn.
In mijn blog ‘Inkopers publiek en leveranciers hebben een matchmaker nodig!’ betoogde ik dat transparantie in vraag en aanbod zal leiden tot betere inkoopprestaties in publieke organisaties. Ik hield een pleidooi voor een Government2Business platform dat dit ondersteunt. Ook leiders in publieke inkoop kunnen een bijdrage leveren door vooruit te kijken en belangrijke ontwikkelingen te duiden. Zo leveren ze:
- een bijdrage aan transparantie;
- stimuleren ze de professionele ontwikkeling van het inkoopvak in de publieke sector;
- en dagen ze leveranciers uit met goede oplossingen te komen.
Ik beschouw André Weimar, directeur Faciliteiten, Huisvesting en Inkoopbeleid Rijk en Siep Eilander, voorzitter van het bestuur van de NEVI en NEVI Publiek, als deze leiders.
Vooruitzichten voor 2018 in de Verenigde Staten
Wat zijn dan de belangrijkste ontwikkelingen in 2018 in de Verenigde Staten volgens het NIPG?
Ik zet ze graag voor u op een rij:
Inkoopuitgaven overheden stijgen licht
De verwachting is dat de inkoopuitgaven in 2018 met 2% zullen stijgen. Dit percentage ligt iets boven de verwachte inflatie. De belangrijkste categorieën inkoopuitgaven zijn infrastructuur, onderwijsfaciliteiten en ICT.
Vraag naar inkopers groter dan aanbod
Ook in de VS is er een grote vraag naar gecertificeerde inkopers in de publieke sector. Gecertificeerd betekent in dit geval dat ze goed opgeleid en toegerust zijn om in publieke organisaties het vak van inkoper uit te oefenen. Daarbij wordt opgemerkt dat een generatieswitch aanstaande is. In 2018 zullen er meer millennials (geboren tussen 1980 en 2000) in inkoopfuncties bij overheden werken dan Boomers (geboren voor 1960). En dat heeft de nodige consequenties. Want deze millennials zijn gewend aan snelle veranderingen en aan het gebruik van technologie.
Inkoopsamenwerking wordt steeds populairder
In de VS liep 12% van de inkoopuitgaven door publieke organisaties via contracten die in samenwerkingsverbanden tot stand waren gekomen. In 2017 komt dit percentage waarschijnlijk uit op 18 tot 20% van de inkoopuitgaven. Druk in publieke organisaties op inkoop voor goede prestaties met beperkte capaciteit en middelen stuwen deze ontwikkeling. De verwachting is dat deze trend in 2018 door zal zetten.
Data-analytics steeds belangrijker
De data, die overheden beschikbaar hebben, zullen organisatiebreed beter gebruikt moeten worden voor het sturen van de bedrijfsvoering. Het voorspellen van ontwikkelingen en de vertaling naar de consequenties voor verschillende processen, waaronder de levering van producten en diensten door leveranciers, is daarbij de insteek.
Wat betekent dit voor inkoop?
De directeur van het NIPG vindt dat jaarlijks het inkoopbeleid moet worden geijkt en aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. De dynamiek moet in het beleid ‘gevangen’ worden. Daarnaast vindt hij het belangrijk dat er veel aandacht is voor resources. Ook het werven van nieuwe inkopers en het ontwikkelen en scholen van de inkopers die al in organisaties werkzaam zijn, is belangrijk. Deze inkopers moeten kunnen beschikken over state of the art e-procurement tools. Dat is overigens ook een voorwaarde om jonge mensen binnen te krijgen en binnen te houden. Data-analytics om beter te kunnen voorspellen, wordt ook in inkoop publiek steeds belangrijker. En de inkoopmethoden en -technieken van publieke inkopers moeten worden ontwikkeld en flexibel worden ingezet. Er wordt in het interview met de directeur van het NIPG dan ook gesproken over ‘agile procurement’.
Publieke inkoop in 2018
Ik ben inmiddels wel zover dat ik de vraag uit de inleiding ‘Zou het niet goed zijn als in Nederland de Rijks CPO en de voorzitter van NEVI Publiek dat ook zouden doen?’ met ‘ja’ wil beantwoorden. Ik daag André Weimar en Siep Eilander uit om met vooruitzichten voor inkoop in de publieke sector voor 2018 te komen.
Gert Walhof, kennispartner
