AI verandert organisaties en de inkoopfunctie fundamenteel. Er zijn al diverse vooruitblikken gepubliceerd over de verwachte inkooptrends en -ontwikkelingen. Invloed van technologie en digitale transformatie staan voor 2024 boven aan de lijst. Met name de disruptieve invloed van AI op de samenleving, organisaties en dus ook de inkoopfunctie is een discussiepunt. Op welk niveau zullen veranderingen plaatsvinden en hoe treed je de veranderingen tegemoet?
Top 5 oorzaken organisatieveranderingen in 2024 en volgende jaren
Sinds 1998 voert Prosci wereldwijd onderzoek uit naar best practices in change management, onder een variëteit aan industrieën en soorten veranderingen. Volgens de laatste 12e editie van het onderzoek hebben de belangrijkste veranderingen binnen organisaties in 2024 en volgende jaren betrekking op:
- Technologie en digitale transformatie (37%)
- Wettelijke veranderingen en compliance (9%)
- Duurzaamheid en klimaatverandering (9%)
- Talentbehoud en turnover (9%)
- Culturele en organisatorische veranderingen (9%)
Dit zal weinig lezers verbazen. Mede gezien de maatschappelijke opwinding die is ontstaan sinds de beschikbaarstelling van ChatGPT in november 2022. Automatisering en AI en de adoptie ervan worden door deelnemers aan het onderzoek dan ook genoemd als de belangrijkste uitdagingen de komende jaren.
De disruptieve krachten van AI
Een technologie die het afgelopen jaar al haar potentie heeft geopenbaard is die van de Artificial Generative Intelligence. Deze Large Language Models, zoals ChatGPT, tonen aan nieuwsgierige onervaren gebruikers de eenvoud en vlakke leercurve waarmee (complexe) informatie kan worden verkregen. Binnen (een beperkt aantal) organisaties die experimenteren met complexere vragen worden zowel toepassingen gerealiseerd die al belangrijke concurrentievoordelen op(kunnen)leveren als mogelijkheden bieden om de procesvoering te verbeteren.
Wanneer een organisatie start met de invoering van AI, zijn er dan ook vier dimensies waarop fundamentele veranderingen, ofwel disrupties, plaatsvinden:
- Industriële disruptie: door AI wijzigt de aard van sommige industrieën fundamenteel
- Organisatorische disruptie: Veel nieuwe projecten, initiatieven, strategieën, afdelingen, divisies en rollen ontstaan doordat organisaties uit gaan testen op welke wijze zij AI in hun business en bedrijfsvoering kunnen integreren
- Baan disruptie: sommige banen worden langzamerhand deels vervangen door automatisering. En een heel klein deel wordt naar verwachting volledig vervangen door technologie
- Taak disruptie: De taken die medewerkers nu uitvoeren kunnen sneller, beter, en effectiever worden uitgevoerd op een grotere schaal met behulp van nieuwe technologie
Dat AI de inkoopfunctie verandert is dan ook geen vraag meer. Alhoewel dit in Nederland nog niet (of slechts beperkt) zichtbaar is, zijn organisaties in landen als de VS, China, Scandinavië, Frankrijk, Duitsland en Engeland meer casussen en toepassingen bekend.
Toch weer “Inkoop R.I.P”?
Al jaren schrijven we over dat digitalisering inkoop raakt en grote invloed heeft op resultaten. Zie bijvoorbeeld de blog Inkoop een beetje R.I.P?. uit 2019. De toekomst voor de inkopers in de digitale wereld is mooi, maar gaat niet vanzelf. Inkoopmanagers moeten bepalen hoe ze met digitalisering omgaan en op basis hiervan de transformatie van inkoop starten.
Was voorheen de uitdaging: loop je voorop of blijf je achter?
De vraag is nu eerder: wanneer word jij uitgefaseert omdat je stil bent blijven staan!
Zet je eerste stappen met je collega’s
Om te begrijpen wat er op jou en de collega’s afkomt moet je kennismaken met die nieuwe technologie. Dat dit met deze nieuwe toegankelijke technologie eenvoudig kan hebben we onder meer beschreven in de blog over hoe je de eerste stappen kunt zetten.
Vergeet niet dat ook het senior management en leden van de ondernemingsraad zo nodig aansporing verdient om ervaring op te doen met de nieuwe technologie.
Op deze wijze kun je gezamenlijk de impact van AGI op de organisatie inschatten en komen tot beleid en aanpassingen.
Zelf vormgeven aan de invulling van AI binnen Inkoop
Een actieve benadering bied je de mogelijkheid om zelf invulling te geven aan hoe AI de inkoopfunctie verandert. Het biedt tevens de mogelijkheid om als Inkoopfunctie meer toegevoegde waarde te bieden. Zoals in eerdere blog beschreven kan AI de ontwikkeling van de inkoopfunctie een boost geven door:
- Inkoopvolwassenheid met behulp van inkoopdigitalisering bereikt een hoger niveau dan zonder digitalisering en inzet van nieuwe technologieën (zie blog ’10 factoren die inkoopvolwassenheid beïnvloeden).
- AI-technologie (zoals ChatGPT) als inkoop assistent in te zetten ter ondersteuning en verbetering van jouw dagelijkse werk als CPO, inkoopmanager, strategisch inkoopadviseur, inkoopadviseur en/of contractmanager. (zie link)
- Bij projecten op het gebied van AI waarbij inkoop betrokken is, een proactieve rol te spelen daar waar het gaat om de kansen die AI biedt en het belang van de menselijke kant van deze verandering. Ook kan inkoop een adviserende rol spelen bij de samenstelling van het projectteam, de organisatorische aandachtspunten en het betrekken van de juiste stakeholders.
- Kennis en competenties op te bouwen die van belang zijn bij de inkoop van AI.
Zoek je inspiratie om AI een kickstart te geven, dan is de Workshop ChatGPT Booster voor Inkoop wellicht iets voor jou en je collega’s.
