De inkooptrends voor 2024 zijn geworteld in steeds veranderende eisen die internationale ontwikkelingen aan (inkoop)organisaties stelt. De naweeën van de pandemie, geopolitieke spanningen, de voortdurende evolutie van technologieën en markten en milieu- en sociale vraagstukken creëren een unieke context die de inkoopfunctie voor nieuwe uitdagingen en kansen plaatst.
De belangrijkste inkooptrends zijn gebaseerd op bestudering en/of bespreking van publicaties van leidende, internationale consultancy bureau’s, onderzoeksinstituten, en inkopersverenigingen (waaronder: Ardent Partners; EY; IBM Global C-suite studies; CIPS; Gartner; leidende leveranciers van inkoopsoftware, cloud technologieën en data-analyse services). Tevens is gebruik gemaakt van macro-economische, financiële en geopolitieke rapportages van onderzoeksbureaus en (supra-)nationale instanties.
Triggers die de belangrijkste inkooptrends veroorzaken
Geopolitiek zorgen de oorlog in de Oekraïne, de Israëlisch/Palestijnse en Taiwanese ‘kwestie’ voor beperkingen van economische groei en verandering van handelsstromen (China plus One, near- en onshoring). Eisen vanuit Duurzaamheid bepalen steeds meer het handelen van organisaties. Zowel door wet- en regelgeving als vanuit maatschappelijke druk of behoefte (ESG, Corporate Citizenship, Inclusie). Socio-demografisch zorgen kwantitatieve en kwalitatieve tekorten op arbeidsmarkt voor beperkingen van economische groei. Technologische ontwikkelingen zorgen zowel voor efficiënties en betere informatie als voor kwetsbaarheden (Cloud Technologieën, AI, cybersecurity, vervanging van mensen door ‘AI’).
Economisch heeft dit alles geleid tot een beperkt economisch herstel, met relatief hogere rentestanden en een iets lagere inflatie).
Belangrijke reacties op deze ontwikkelingen zijn onder andere dat Westerse bedrijven alternatieve leveringsketens zijn gaan bouwen buiten China (kosten, risicobeheersing, duurzaamheid) en dat risicomanagement een steeds belangrijker en veelomvattend onderdeel is geworden binnen de bedrijfsvoering van organisaties.
Lees hier de belangrijkste inkooptrends van 2021 en 2023 voor een vergelijking.
Belangrijkste inkooptrends voor 2024
1. Kostenbeheersing
Kostenverlaging is van oudsher een belangrijke opdracht geweest die Inkoop toebedeeld heeft gekregen. Ook voor 2024 zien veel organisaties dit als belangrijke opdracht voor Inkoop. Het herstellen van ketens en aanpassen van de bedrijfsvoering aan huidige eisen vraagt immers om grote investeringen. Overigens zien we zowel bij publieke als commerciële organisaties dat steeds vaker kwaliteitsoverwegingen deel uitmaken van investeringsbeslissingen. Zo wordt bij publieke inkopen de keuze/gunning op basis van laagste prijs steeds meer vervangen wordt door een combinatie van kwaliteit en prijs. Ook binnen het bedrijfsleven zien we steeds vaker een Total Cost of Ownership benadering toegepast waarbij factoren als duurzaamheid besluitvorming beïnvloeden.
2. Opbouw/herstel leveringsketens
De toeleveringsketens zijn door de corona-maatregelen wereldwijd verstoort. Tevens bleken ze niet eenvoudig te herstellen. Verlies aan vertrouwen, kostenoverwegingen, leverzekerheid, e.d. hebben er toe geleid dat een deel van de leveringsketens is verplaatst. Een belangrijke verandering is het vervangen van een deel van de leveranciers in China door leveranciers uit Thailand, Vietnam of India (‘China plus One’). Of het kiezen van leveranciers binnen het eigen economisch gebied (Onshoring: VS; Canada; Duitsland) of nabije omgeving (nearshoring: VS en Canada naar Zuid-Amerika; Europa naar Noord Afrika en Turkije). De handelsstromen zijn mede hierdoor aan het veranderen. Dat betekent voor Inkoop dat naast herstel of versterken van ketens tevens gewerkt moet worden aan het opbouwen van nieuwe ketens. Hierbij zijn flexibilisering, verduurzaming, risicobeheersing, monitoring en compliance belangrijk aandachtspunten.
3. Implementatie sustainability wet- en regelgeving
Gedurende 2023 zijn er zowel nationaal als internationaal diverse wetten en regels van kracht geworden. Daarnaast is er internationaal steeds meer overeenstemming over vereiste maatregelen, doelstellingen en rapportages. Zo krijgt Corporate Citizenship binnen het bedrijfsleven steeds meer handen en voeten. Inkoop krijgt dan ook steeds meer te maken met initiëren en realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen (MVI) of als stimulator van MVOI.
4. Adoptie van Cloud based digitalisering en AI
Het digitaliseren van interne en externe processen (inclusief het integreren ervan) gezien als een noodzakelijke voorwaarde om de effectiviteit en wendbaarheid van inkoopprocessen en de bijdrage aan de organisatiedoelstellingen te realiseren (Bijv. Industry 4.0). Veel organisaties maken in mindere of meerdere mate de overgang naar Cloud based technologieën (integratieplatformen en -technologieën zoals low/no code oplossingen, API/Webservices,). Daarnaast bereiden veel organisaties en individuen zich voor op de adoptie van generatieve AI. Onder andere door gratis of tegen lage kosten gebruik te maken van breed beschikbare generatieve AI in de vorm van Chatbots/Agents (o.a. ChatGPT, Google Gemini) dan wel in office suites ingebouwde AI (o.a. Microsoft Copilot).
Voor Inkoop liggen hier vele mogelijkheden op het gebied van procesbeheersing en -verbetering, besluitvorming en het afleggen van verantwoording. De uitdaging ligt naast het onderkennen van de mogelijkheden vaak in de adoptie en implementatie van de nieuwe technologieën.
5. Risicomanagement
Het risicomanagement was in vorige jaren vaak toegespitst op specifieke risico’s. De verscheidenheid aan risico’s heeft de afgelopen jaren bij steeds meer organisaties geleid tot de behoefte aan een gestructureerde, binnen processen geïntegreerde toepassing van risicobeheersing. Binnen Inkoop zijn het managen van leveranciers- of supply chain risico’s en van contractrisico’s belangrijk. Voor diverse organisaties geldt dat Inkoop ook een rol heeft bij door wet- en regelgeving opgelegde verantwoordelijken rond cybersecurity (NIS2, BOI).
6. “War on talent” (beperkte beschikbaarheid aan competente inkopers)
Het inkoopvak vereist meer dan voorheen competenties op het gebied van relatiemanagement, probleemoplossend vermogen en procesgericht werken. Met de komst van AI zijn er tevens nieuwe inkoopfuncties ontstaan. De behoefte aan inkooptalent met de juiste competenties overtreft internationaal het aanbod. Bij veel organisaties kunnen vacatures voor inkoopfuncties niet ingevuld worden. De strijd om inkooptalent “te strikken” is daarmee nog steeds gaande.
Het bovenstaande onderzoek beschrijft in grote lijnen de bevindingen zoals wij die vanuit inkoopafdelingen binnen verschillende sectoren terug horen. Een belangrijk deel van de trends vragen een verdere professionalisering van de inkoopfunctie. Daarvoor zijn investeringen nodig in mensen, processen en technologieën. We zijn dan ook benieuwd in welke mate de huidige trends leiden tot het verhogen van de inkoopvolwassenheid binnen organisaties.
Terugkerende uitdagingen voor de Inkoopfunctie
Bovenstaande trends vragen onverminderd veel van de Inkoopfunctie. Zowel op het gebied van investeringen in middelen en bemensing als in het stellen van prioriteiten. Een voordeel is dat trends geen modeverschijnsel zijn. De lange termijn uitdagingen zijn dan ook beter te ondervangen indien een plan in werking is om de inkoopvolwassenheid op peil te brengen of (beter) te houden. Over inkoopvolwassenheid kun je hier meer lezen.
